Çiğ köfte, pişmeden hazırlanan oldukça lezzetli bir tariftir. Çiğ köfte hazırlığında kullanılan temel malzemeler ise esmer bulgur, salça, et, maydanoz, soğan ve çeşitli baharatlardır. Ülkemizde çiğ köftenin ilk ortaya çıkışı Şanlı Urfa'dır. Fakat Güneydoğu bölgesinde hemen her ilde yapılan yöresel tatlar arasında yerini almış bir tariftir. Diğer bölgelerde de lezzetiyle aranan çiğ köfte, içine başka malzemelerde ilave edilerek farklı tariflerle tüketicilerin beğenisine sunulmaktadır. Çiğ köftenin geçmişi peygamber Hz. İbrahim dönemine kadar iner. Halk arasında söylenen rivayette Hz. İbrahim'i yakmak için büyük bir ateş yaktıran Nemrut, bu ateşin büyüklüğüyle halkı önemli derecede etkilemiştir. Hz. İbrahim bu ateşten kurtulmuştur. Ancak halk bundan çok etkilenmiştir. Bu yüzden bölgede kimse ateş yakmaya cesaret edememiştir. Bunun etkisiyle herkes yiyecekleri çiğ yemeye başlamıştır. Ancak etin çiğ yenmesi mümkün değildir. Bunun üzerine etin baharatlarla harmanlanarak yoğrulması ve etin bu sayede yumuşatılmasıyla bir yiyecek hazırlanmıştır. Başlangıçta içinde sadece biber ve et olan bu yiyeceğin içine zamanla baharatlar, yeşillikler ve bulgur ilave edilmiştir. Bu çiğ köftenin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Çiğ köfte nasıl yapılır? Çiğ köfte yapımı yöresel olarak küçük farklılıklar içerebilir. Ancak temel olarak kullanılan malzemeler birbirine yakındır. Çiğ köfteyi yapmak için özel bir tepsiye ihtiyacınız vardır. Bu tepsinin alt kısmı pürtüklü bir yapıda olduğu için etle bulgurun yoğurulması daha kolay olur. İlk aşamada bulgurla, salça, soğan ve baharatlar iyice özdeş hale gelinceye kadar bu tepside yoğurulur. Çiğ köftenin önemli bir malzemesi de isottur. İsot yöresel bir baharat olup, çiğ köfteye acı bir tat vermektedir. Bulgur kıvamını bulunca içine çok ince doğranmış olan yeşillikler ilave edilir. Bunlarda bulgurlu karışımla iyice yoğurulur. Çiğ köfte içinde kullanılacak ette özel hazırlanır. Sinirleri ayıklanmış ve küçük parçalar şeklinde doğranmış olan et tepsideki malzemeyle birlikte uzun süre yoğurulur. Bir anlamda et bulgurlu karışımla yoğurularak pişirilmiş olur. Bu işlem oldukça yorucudur. Bilek gücü ister. Çok zahmetli bir iştir. Yöresel bir lezzet olan çiğ köfteyi yapan ustalar vardır. Bunlar genellikle erkek olur. Çiğ köfte günümüzde imalatçı firmalar tarafından yapılarak satışa sunulmaktadır. Hatta el değmeden makinelerle yapılan çiğ köfte vardır. Fakat etle yapılan çiğ köfte satışı çeşitli sağlık sorunlarından dolayı yasaklanmıştır. Bu nedenle satışa sunulan çiğ köfte etsiz olarak yapılmaya başlanmıştır. Yine de Güneydoğu illerinde özel olarak etli çiğ köfte yapan yerler bulunmaktadır. Çiğ köftenin yapımında et kullanılmadığı için, buna başka alternatifler üretilmiştir. Etsiz çiğ köfte yapımında patates, iç ceviz gibi malzemeler kullanılmaktadır. Lezzeti etlisi kadar olmasa da bunun da özel bir tat olduğunu söyleyebiliriz. Çiğ köfte nasıl tüketilir? Çiğ köfte servisinde genellikle bol marul servisi yapılır. Ayrıca lavaş arasında çiğ köfte ikramı da yaygındır. Yanında şalgam ve ayran içecek olarak sunulur. Servis tabağında marul yaprakları, maydanoz ve limon dilimleriyle sunum yapılır. Elle sıkılarak uzun görünümlü köfte şekli verilmiş olan çiğ köfte marul yaprağı arasına yerleştirilir. Bazı yörelerde çiğ köfte servisi özel bir sosla yapılır. Bu sosun yapımında farklı malzemeler kullanılabilir. Genellikle domates, salça, çeşitli baharatlar, nar ekşisi, limon, sarımsak ve yoğurt çiğ köfte sosunda kullanılan malzemelerdir. Hem görsel olarak hem de lezzet olarak çiğ köftenin iştah açıcı görünümü vardır. Tek başına da tüketilebilir, sofralarda meze olarak da servis edilebilir. |